سئوالات پایش رسائل – ج۱ – التجری – صفحه۳۷
بسمه تعالی
۱- فرق بین عقل، بناء عقلاء و سیره عقلاء چیست؟ و نقش هر یک را در کشف حکم شرعی بیان نمایید.
۲- “تجری” چه خصوصیتی دارد که باعث شده عقل آن را قبیح بداند؟
۳- به تقریر دلیل عقلی و جواب شیخ دقت کنید آنگاه با تحلیل دقیق آنها بگویید که جواب شیخ چگونه مشکل تقریر را حل می‌کند؟
۴- در عبارت شیخ ”فالظاهر…” چرا مصنف از تعبیر “الظاهر” استفاده نموده است؟ (در حالی که ایشان ادلّه مخالفین را ردّ نمود)
۵- “الّا أن یقال …” استثناء از چه مطلبی است؟چرا؟
۶- نظریه صاحب فصول را با تعیین ارکان زیر توضیح دهید:
الف- موضوع قبح تجری، فعل است یا خبث سریره؟ چرا؟
ب- قبح تجرّی ذاتی است یا اقتضایی یا لا اقتضاء ؟ چرا ؟
۷- به عبارت مصنف “ثانیاً لو سلم…” دقت کنید و استدلال ایشان را با روشن نمودن ارکان زیر بیان کنید.
الف- اصرار شیخ بر اقتضایی بودن قبح تجری چه نقشی در استدلال دارد؟ (مثلاً اگر لا اقتضاء بود در استدلال چه خدشه ای وارد می شد)
ب- چگونه امکان تأثیر امور غیر اختیاری (حسن یا قبح واقعی) در قبح را از بین می برد.
۸- در عبارت “دعوی…” دقت کنید، مدعی با صرف احتمال به مقابله با شیخ پرداخته، آیا می توانید آن را توجیه کنید؟
۹- عبارت “مضافاً الی الفرق …” را توضیح دهید.
۱۰- آیا بین عبارت شیخ “امّا استحقاقه للذم… ففیه اشکال” و مطالب قبل ایشان تنافی می بینید؟
۱۱- در عبارت مصنف “نعم لو کان التجری علی المعصیه بالقصد الی المعصیه” دقت کنید، آنگاه با توجه به وجود اخبار متعارض در مقام، به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف- نظر نهایی شیخ در باره عقاب بر قصد معصیت چیست؟ چگونه جواب خود را از متن استخراج می کنید؟
ب- آیا جمع اخبار مذکور توسط شیخ، جمعی تبرعی است یا عرفی؟ چرا؟
ج- به نظر شما آیا مرحوم شیخ خود این جمع را پذیرفته است؟ دلیل یا توجیه خود را بنویسید.
۱۲- به کلام شهید در باب حرمت تجری مراجعه کنید و بگویید چرا با اینکه ایشان قائلند که فعل “متجری به” دلات بر هتک حرمت مولی دارد (و هتک حرمت مولی حرام است) بازهم به نتیجه نمی رسند؟