سئوالات پایش رسائل – ج ۲ برائت ، صفحه ۲۱
ادله قول اول
بسمه تعالی
- در استدلال به آیه شریفه «لا یکلف الله نفسا الا ما آتاها» به سوالات زیر پاسخ دهید .
الف) چالش اصلی در کدام نقطه از آیه شریفه است ؟
ب) ملاک پیدایش احتمالات مختلف در معنای آیه را بیان کنید ؟
ج) نقاط ضعف و قوت هر احتمال را بیان نموده و احتمال برتر و دلیل آن را بنویسید ؟
د) خارج از مطالب کتاب ، آیا نکته قابل قبولی در استدلال به آیه شریفه می توان ارائه نمود ؟
- در عبارت شیخ در ص ۲۲ « و اراده الاعم منه و من المورد …» به سوالات زیر پاسخ دهید :
الف) آیا اشکال مذکور متوقف بر جواز و عدم جواز استعمال لفظ در بیش از یک معنا است ؟
ب) آیا می توانید عدم جامع را بین دو متعلق مذکور در متن توجیه نمایید ؟
- در عبارت شیخ « لکنه لا ینفع فی المطلب ….» به سوالات زیر پاسخ دهید ؟
الف ) وجه استدراک به روایت شریفه را بیان نمایید ؟
ب) با توجه به نقد ذیل ، استدلال به روایت شریفه و پاسخ شیخ را چگونه توضیح می دهید :
شناخت خداوند در بعد ذات غیر مقدور بشر است اما در بعدهایی که در حد فهم بشر است مثل اثبات خالقیت برای خداوند و مانند آن مقدور بشر است بنابر این مقصود از آیه شریفه « لا یکلف الله نفسا الا وسعها » نمی تواند طاقت مردم باشد
- عبارت شیخ « بناء علی انّ البعث کنایه … (ص ۲۲ پاراگراف آخر ) را بلحاظ ادبی توضیح داده و تحلیل نمایید :
تذکر : برای پاسخ به این سوال به کتاب های بلاغی خود رجوع نمایید.
- به تقریر مرحوم شیخ نسبت به ایه شریفه « ما کنا معذبین حتی نبعث رسولاً » توجه نمایید . منشا احتمالات متفاوت در این تقدیر، چیست؟ (چه چیزی باعث شده که در این تقدیر ، درباره معنای «نبعث رسولاً» احتمالات مختلف بیان شود)
- به عبارت «و فیه ان الظاهره …» (ص۲۳ پاراگراف دوم) دقت کنید و منشاء این ظهور را بیان نمایید ؟
- مطالب ذیل از شروح اوثق الوسایل و بحر الفوائد در نقد شیخ انتخاب شده است :
اولاً: در فهم این مطالب کوشیده و نکات مطرح در هر کدام را بخوبی استخراج نمایید؟
ثانیاً: ادله مطرح شده در این شروح ، چگونه کلام شیخ را رد می کند؟
ثالثا: آیا نقد های مذکور را می پذیرید؟
«یمکن المناقشه فیه بان یکون الآیه اخباراً عما افاده لا ینافی دلالتها علی المدعی بعد کونه مبنیاً علی مقتضی العدل و الحکمه الالهیه الذی لا یعقل الفرق فیه بین الامم السابقه و اللاحقه و العذاب الدنیوی و الاخروی الذی هو اشد من الدنیوی بمراتب شتی الذی یدل علی سوق الایه لهذا المعنی المبتنی علی الحکمه ، مضافا الی شهاده کثیر من الآیات المتحده معها من حیث المساق کقوله تعالی فی سوره القصص : « وَمَا کَانَ رَبُّکَ مُهلِکَ القُرَی حَتَّی یَبعَثَ فی اُمِّهَا رَسُولاً یَتلُو عَلَیهِم آیَاتِنَا وَ مَا کُنَّا مُهلِکِی القُرَی اِلَّا و اَهلُهَا ظَالِمُونَ» (بحر الفوائد/ج۴/ص۲۴۴)
«و ما اورد علیه المصنف رحمه الله من کون ظاهر ها اخبارا عن وقوع التعذیب سابقا فی الامم الماضیه و القرون الخالیه بعد البعث و البیان ضعیف جدا ، لان ظاهر ها انها اخبار عن عدم جریان عادته و سجیته سبحانه و لو فی الامم السابقه غلی التعذیب من دون بیان ، لان معناها : ما کان من شاننا و سجیتنا التعذیب حتی نبعث و نبین الاحکام للعباد ، فهی باطلاقها تشتمل العقاب الدنیوی و الاخروی کما هو صریح الطبرسی فی تفسیره . و لا ریب ان مقتضی الحکمه ان لا تتغیر عادته و لا تبدل سجیته فی القرون اللاحقه ، ان لم تکن هذه الامه المرحومه اولی بذالک . مع ان لفظه «کان » قد تستعمل للدلاله علی استمرار خبرها لاسمهما ، نحو «و کان الله علیما حکیما» ای: لم یزل علیما حکیما فی الماضی و الحال و الاستقبال». (اوثق الوسائل/ج۳/ص۳۸ و ۳۹)
- استدلال به آیه شریفه را برای عدم ملازمه بین حکم عقل و حکم شرع توضیح دهید ؟
- در عبارت « نعم لو فرض هناک …. » ( ص ۲۴ پاراگراف دوم ) توضیح دهید که ایامی توان به اجماع استدلال نمود ؟ چرا ؟
۱۰٫ عبارت « و الانصاف ….» ( ص ۲۴ پاراگراف سوم ) را تعریف نمایید