سئوالات پایش رسائل – ج۱ – العلم الاجمالی – صفحه ۷۴
- به عبارت «مع قطع النظر عن الدلیل الخارجی یکون تحصیل العلم بتحقق الاطاعه و لو اجمالاً مقدماً علی تحصیل الاعتقاد التفصیلی و لو ظناً فی مقام الاطاعه » دقت کنید و به سوالات زیر پاسخ دهید.
الف. آیا تقدیم مذکور با قطع نظر از دلیل خارجی در دو فرض ظن مطلق و ظن خاص واجب است؟ چرا؟
ب. آیا نظر شیخ « ان شبهه اعتبار الوجه جعل الاحتیاط فی خلاف ذلک» با قاعده فوق که بیانگر تقدیمی عقلایی است منافات ندارد؟ {به عیارت دیگر آیا می تواند احتیاط بر خلاف قاعده عقلایی باشد در حالیکه حسن احتیاط ثابت است؟}
- به کلام شیخ در ص ۷۵ « مع امکان ان یقال ….» توجه کنید به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف. چرا در فرض مورد نظر برائت از اشتراط تمییز جاری نمی‌شود؟
ب. چرا نمی‌توان در مقام به اطلاق دلیل مثل عبارت « اقیموا الصلاه» تمسک نمود؟
ج. مقصود از اطلاق در کلام شیخ ، اطلاق لفظی است یا مقامی؟ چرا؟
د. راه حل چالش مورد نظر در کلام شیخ و حرکت به سوی جواز احتیاط چیست؟
ه. آیا چالش مذکور در فرض ظن مطلق وارد می‌شود؟
- در عبارت شیخ «و حینئذ فلا ینبغی بل لا یجوز ترک الاحتیاط …» آیا تناقض بین موضوع و حکم وجود ندارد؟ {به این معنا که موضوع عمل به احتیاط به گونه‌ای است که شخص با عمل به ظن خاص به حجت عمل نموده و لذا عمل دوم صرف احتیاط استحبابی خواهد بود در حالیکه مفاد حکم وجوب احتیاط است}
- در عبارت شیخ «و توهم ان هذا قد یخالف…» به این نکته پاسخ دهید که آیا این توهم در صورت ورود ، به کجای کلام قبل از آن خدشه وارد می‌کند؟{آیا حکم عدم جوازترک احتیاط شیخ را مخدوش می کند؟ یا صرفاً مخالفت با یک احتیاط استحبابی را مطرح می‌کند؟ زیرا پر واضح است که عمل دوم عملی واجب نیست} جواب خود را مستدل نمایید.
- به جواب شیخ به توهم فوق توجه کنید و به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف. آیا صرف لابدیت مخالفت با احتیاط می‌تواند جوابگوی توهم باشد؟ چرا؟
ب. آیا سقوط نیت وجه در احتیاط، خود حکم شیخ را زیر سؤال نمی برد؟ {در واقع شیخ برای احراز نیت وجه به سوی احتیاط رفت در حالیکه در احتیاط نیت وجه ساقط است}
- به کلام زیر از سید ابوالمکارم که مورد توجه شیخ در ص ۷۶ قرار گرفته است دقت کنید و با تحلیل ظاهر آن، بنویسید آیا التزام ایشان به اعتبار نیت وجه ثابت می‌شود؟
{و قولهم ان ذلک (وجوب حمل الامر علی الایجاب) احوط للدین غیر صحیح بل هو ضد الاحتیاط لانه یودی الی افعال قبیحه منها: اعتقاد وجوب الفعل، منها: العزم علی ادائه علی هذا الوجه …. و کل ذلک قبیح لان من اقدم علیه یجوز ترکه لتجوّز کون المأمور به غیر واجب و الاقدام علی ما لا یؤمن قبحه فی القبح کالاقدام علی ما یقطع علی ذلک فیه….}
- فرق تخییر واقعی و تخییر ظاهری چیست؟ آیا تخییر ظاهری نیز می‌تواند شاهدی برای بحث شیخ باشد؟ چرا؟
- به عبارت شیخ در ص ۸۲ «فلا بد فی هذه الموارد من التزام….» دقت کنید و به سؤالات زیر پاسخ دهید.
الف. وجه «لابدیت» مورد ادعای شیخ چیست؟ (چون احکام مذکور را نمی‌توان بدون تأویل و بصورت تعبدی پذیرفت)
ب. به راهکارهای پیشنهادی شیخ دقت کنید و با دیدی روش شناسانه به تحلیل آنها بپردازید.( منظور از تحلیل روش شناسانه این است که مصنف بر اساس چه مؤلفه ها و عواملی به ارائه این راهکارها پرداخته است که شما نیز در موارد مشابه بتوانید به اختراع راهکارهای مناسب دست یابید.)
ج. به هرکدام از موارد چالش که توسط شیخ ذکر شده مراجعه کنید، برای هر موردکدام راهکار مناسب است؟ چرا؟