سوالات پایش مکاسب محرمه – صفحه ۳۶
- به عبارت شیخ «من هنا یعلم …» دقت کنید، صدق «باطل» را در صورت مشتری مستحل بررسی نمایید.
نکته: برای جریان قاعده حرمت اکل مال بباطل محتاج صدق باطل در مقام هستیم.
- چرا با وجود صحیحه حلبی در مقام، شیخ در مسئله با اشکال روبرو می‌شود؟
- به صحیحه حلبی توجه کنید، آیا مشکل شیخ با بیع به مستحل در صورت علم اجمالی است یا مطلقا؟ چرا؟
- دلیل کلام شیخ «فیه ان القصد لا ینفع…» (ص۳۷) را بنویسید. در پاسخ خود از تعریف شیخ نسبت به معامله حرام در ص۱۳ غافل نشوید و سازگاری این دو مطلب را بررسی نمایید.
- جایگاه «اصل» و نوع آن (حلیت یا حرمت) در ارتکاب به احد المشتبهین را به لحاظ اصولی تحلیل کنید و عبارت زیر را نقد کنید:
دلیل حرمت بیع میته، یک قضیه حقیقیه است که تطبیق آن بر مصداق خارجی محتاج علم مکلف است و لذا ارتکاب احد الطرفین بدلیل عدم علم مکلف، محتاج دلیل مجوز از طرف شارع نیست تا نوع اصل در پاسخ مسئله نقش داشته باشد. به عبارت دیگر شمول دلیل نسبت به مصداق خارجی محتاج دلیل است نه خروج آن از دایره شمول دلیل.
- آیا با توجه به اینکه علامه قید رضایت مشتری را در استنقاذ شرط دانسته باز هم بین ذمی و غیر ذمی تفاوت وجود دارد؟ بعبارت دیگر آیا می‌توان گفت: اشکال شیخ در صورتی وارد است که استتنقاذ مال بدون رضایت مشتری باشد وگرنه فرقی بین ذمی و غیر آن نیست؟
- در مواردی که قصد، مجوز بیع است مثل قصد فروش احدالطرفین در علم اجمالی و قصد فروش پشم میته، آیا مقصود، قصد بایع در نفس خودش می‌باشد یا این قصد باید ابراز شود؟ (بطوریکه مشتری هم از قصد بایع خبر داشته باشد). پاسخ خود را با کلام شیخ مستدل نمایید.
- هدف از طرح روایت بزنطی با توجه به ساختار استدلالی شیخ چیست؟ (ص۳۸)
- در عبارت «مع انها معارضه …» (ص۳۹)، مطلب ذیل را نقد کنید:
«با توجه به ظهور قوی روایت معارض در ارشادی بودن حکم حرمت، تعارضی با روایت بزنطی ثابت نمی‌شود. چراکه پرواضح است که نجس نمودن لباس و بدن حرام نیست و اگر مورد توجه شارع قرار گرفته است بدلیل اموری چون عبادت است که مشروط به طهارت لباس و بدن می‌باشند. بنابر این هر دو روایت، در جواز شرعی انتفاع از میته هم سو هستند»
- در عبارت شیخ «مع انها معارضه … یرجع الی …» (ص۳۹)، کدامیک از برداشتهای زیر صحیح است؟ چرا؟
الف. با توجه به تعارض دو روایت و بر فرض عدم لحاظ مرجحات، به عمومات رجوع می‌کنیم.
ب. فارغ از تعارض و امکان ترجیح، به عمومات مراجعه می‌کنیم.
(توضیح: در برداشت اول، جایگاه رجوع به عمومات بعد از عدم ترجیح یکی از متعارضن قرار داده شده و در برداشت دوم، رجوع به عمومات یک امر مستقل بوده که حتی اگر تعارض هم پذیرفته نشود باز هم حکم، رجوع به عمومات خواهد بود.)
«توجه: استدلال خود را با توجه به تحلیل متن و بیان منشأاستظهار ارائه دهید و آنگاه بر روش و عملکرد شیخ تطبیق نمایید.
- در عبارت شیخ «مع ان الصحیحه صریحه…» (ص ۳۹) به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف. آیا ادعای صراحت، با وجود احتمال اراده بیع بدون اعلام نجاست سازگاری دارد؟ (بعبارت دیگر با وجود احتمال خلاف صراحت معنا ندارد)
ب. آیا مدلول صحیحه بر فرض قبول صراحت، با مبنای شیخ در بحث رابطه جواز بیع و حلیت انتفاع سازگار است؟ بررسی کنید.
- بحث بیع میته را با نگاه شیخ و با حفظ مؤلفه‌های زیر خلاصه نمایید.
الف. مبانی بحث (مبانی جواز و حرمت بیع میته)
ب. نظر شیخ در مسئله
ج. ادله مورد نظر شیخ: در این فراز دلیل یا ادله اصلی شیخ را ذکر نموده و ادله دیگر را در ذیل ادله اصلی ذکر نمایید. (مقصود از دلیل اصلی، دلیلی است که با وجود آن، مصنف براحتی به ادله مخالف تن نمی‌دهد و مقصود از ادله دیگر، ادله‌ای است که اگر مورد توجه شیخ قرار گرفته بدلیل هم سو بودن با دلیل اصلی است)
د. ادله مخالف
هـ. نقاط اصلی چالش در ادله مخالف
و. تتمه: در تتمه نکاتی را که یادگیری آنها ضروری است ولی در ساختار تلخیص شما قرار نگرفته بیان نمایید.
- در فرع دوم: (ص۴۰)، دلیل اختصاص ادله عدم انتفاع از میته را به میته نجس توضیح دهید.