سئوالات پایش رسائل – ج۱ – العلم الاجمالی – صفحه ۶۹
۱٫ در عبارت مصنف «مقتضی القاعده جواز…» به سوالات زیر پاسخ دهید:
الف. قاعده مذکور چه نوع قاعده است؟ (عقلی – عرفی…) چرا؟
ب. چرا مصنف در جریان قاعده در عبادات، از لفظ “فالظاهر…” استفاده میکند؟
ج. آیا مقصود از «اذا قصد الاتیان بشیئین…» قصد تدریجی را شامل می شود؟ (مثلاً در ابتدای امر قصد انجام عبادت در هر دو لباس مشتبه را نداشته باشد) چرا؟
۲٫ به عبارت «اذ لا شاهد لها بعد تحقق الاطاعه…» دقت کنید، آیا توقیفی بودن عبادت نمی تواند شاهد باشد؟ چرا؟
۳٫ آیا تمسک به اجماع در اینگونه مسائل صحیح است؟ چرا؟
{در پاسخگوئی به این سوال به این نکات توجه داشته باشید:
الف: آیا اصولاً اجماع در اینگونه مسائل مفید است؟
ب: در صورت مفید بودن، آیا شرایط حجیت اجماع در مقام وجود دارد؟
ج: نگاه مصنف به اجماع در این مسئله چگونه است؟}
۴٫ در عبارت مصنف «من ان الظاهر … خلاف السیره المستمره بین العلماء» در باره قابلیت سیره مذکور برای استدلال بحث کنید.
{یعنی اولاً: این سیره حجت است؟ چگونه؟
ثانیاً: بر فرض حجیت چقدر قدرت اثبات کنندگی فی نفسه دارد؟
ثالثاً: در مقام به چه میزان، مدعا را می تواند اثبات کند؟}
۵٫ عبارت شیخ «فیکفی فی عدم جواز الاحتیاط …» را بلحاظ عقلی توجیه کنید.
{چرا احتمال عدم جواز در مقام کفایت می کند؟}
۶٫ آیا شارع می تواند برای مقام امتثال قانون وضع کند؟ چرا؟
{الف: با توجه به آنکه برای تحقق امتثال به قاعده عقلی رجوع می شودو در واقع حاکم در مقام امتثال عقل است نقش شارع در مقام مذکور چیست؟
ب: جواب خود را با عبارت شیخ مستدل نمایید.
ج: در نهایت نتیجه بگیرید ایا حکم عقل به تحقق اطاعت در مقام امتثال حکم ظاهری است یا واقعی؟}
۷٫ به استدلال شیخ (ص ۷۳ و ۷۴) درباره عدم وجوب تقدیم ظن مطلق بر احتیاط توجه کنید و به شبهه زیر پاسخ دهید:
انسدادی ها هرچند بدلیل عدم وجوب احتیاط بسمت عمل به ظن رفته اند ولی این مطلب نافی آن نیست که آنها در تکرار عبادت قائل به حرمت و عدم جواز احتیاط باشند زیرا برای حجیت ظن صرف عدم وجوب احتیاط کافی است نه عدم جواز آن. لذا مرحوم شیخ محتاج این هستند که از انسدادی ها کلامی صریح در عدم وجوب احتیاط نه عدم جواز آن در تکرار عبادت بیاورند.