آیین نامه گزارش علمی
تعریف گزارش علمی:
بازنویسی یک مبحث علمی با نگاه به کشف ارتباط منطقی مطالبی که برای پیشبرد پرسش اصلی بحث در کتاب مطرح شده است، همراه با جدا سازی مطالب اسطرادی
اهداف گزارش علمی (باتکیه بر پیوستار نویسی):
– ایجاد نگاه نظام مند و مجموعی به مباحث و رهگیری خط سیر مطالب و تقویت نگاه واگرا به روند مطالب
– شناخت جایگاه مطالب، ارزش گذاری علمی مباحث، و کشف مسائل کلیدی
– عادت به بسته بندی و مرتب سازی مطالب آموخته شده در قالب یک گزارش علمی
– فهم دقیق مباحث و کشف نقاط ضعف در یادگیری و درک مباحث
– دسترسی آسان و بازگشت سریع‌تر به‌مباحث مورد پژوهش، در آینده
– کشف مفاهیم موجود در مجموعه مطالب و واژه گزینی متناسب با آن مفاهیم
– قلم پروری و آماده کردن پژوهشگر جهت قلم زدن‌های جدی‌تر
– کشف و پرورش توانمدیها و خلاقیت های قلمی
آفات مورد پیش بینی در گزارش علمی:
– گرایش به شرح های فارسی
– استفاده طلبه های بعدی از گزارشهای سالهای گذشته (تقلب علمی)
– تهی شدن تدریجی گزارشها از هدف گرایی و محتوا محوری در پی اصالت یافتن تدریجی قالب و فرم گزارشها
ارکان (اجزاء) گزارش علمی: الف. مقدمه ب. پیوستار ج. نتیجه گیری د.ضمائم
الف. مقدمه
محتوای مقدمه:
- عنوان: در انتخاب عنوان، علاوه بر رعایت جامعیت و مانعیت نسبی، به زیبا، گویا و کوتاه بودن عنوان نیز توجه کافی شود.
-
تحریر محل نزاع با توجه به همه بحث پرسش های اصلی مبحث
در مبحث علمی مورد نظر :
نزاعی وجود دارد:
نزاعی وجود ندارد:
- پرسشهای فرعی: هر مسئله ای که پاسخ آن در راستای رسیدن مؤلف به نتیجه علمی مسأله اصلی و بررسی فریضه علمی مورد استفاده قرار می گیرد
- پیشینه بحث: موقعیت تاریخی مبحث مطرح شده تا زمان مؤلف با توجه به متن درس
- نظریه مختار مؤلف : نظریه مختار باید با در نظر گرفتن تمام مطالب طرح شده در یک مبحث بدست آورده شود
- نظریه رقیب
ب. پیوستار:
محتوای پیوستار:
- متن: بخش اصلی گزارش علمی یا همان متن گزارش می باشد که باید در این بخش ربط اجزاء درس به یکدیگر کشف گردیده و با حذف مطالب مخل به پیوستار از این بخش ، سیر منطقی طرح بحث به صورت شفاف رهگیری گردد.
- مقایسه: بخش پایانی پیوستار است که در این بخش در واقع یک کار تحلیلی توسط طلبه صورت می گیرد. این مقایسه ممکن است بین دو استدلال ، دو تعریف، و یا بین نظر مؤلف و نظر رقیب صورت گیرد (به انتخاب طلبه)
مؤلفه های حاکم بر پیوستار:
- تلخیص
- وضوح استدلال ها
- گونه شناسی استدلال
- واضح کردن مقدمات پیدا و پنهان استدلال
- آشکار سازی نگاههای نامرئی مؤلف و بررسی نگره‌های ذهنی او
- جریان شماسی فکری و تبار شناسی نظریات و استدلال های مؤلف
- تلخیص استدلال های حجیم (ارجاع تفصیل ها به ضمائم)
- تعریف مفاهیم و واژه شناسی‌ها در مقدمات
- ایجاد تغییرات مفید در سیر مؤلف و چیدمان بحث (بنا بر نیاز و ضرورت)
ج. نتیجه گیری:
خلاصه نظریه مؤلف همراه با عنوان استدلال های مورد تمسک وی برای پاسخ به پرسش اصلی
د. ضمائم:
محتوای ضمائم:
- حاشیه ها:
توضیحی:
علاوه بر حواشی توضیحی معمول مطالب «متناقض نما» با بخشهای دیگر کتاب و یا مباحث دیگر علمی در اینجا توضیح داده شده و از تناقض ظاهری نجات می یابند.
دفاعی:
انتقادی:
علاوه بر نقدهای معمول مطالب و نکات متناقض با بخشهای دیگر متاب و یا مباحث علمی دیگر مورد دقت ویژه قرار می گیرد.
نکته: حواشی سه گانه فوق ممکن است از جانب ۱- استاد ۲- حواشی مورد اشاره یا تصریح استاد ۳- خود طلبه مطرح شده باشند.
- نمودارها:
تقسیمی:
نمودارهایی که به «اجزاء» یا «انواع» مطلب خاصی پرداخته و تقسیمات موجود در آن بحث را مطرح می کند.
تحلیلی:
نمودارهایی که احتمالات (فرضیه ها) قابل قابل طرح در یک بحث را دسته بندی می کند.
- تفصیل استدلال های حجیم
- نقاط مبهم و نا مفهوم: درج هر مطلبی در این بخش مشروط به این است که روند لازم جهت پژوهش طی شده باشد و این روند شامل ۱- حضور در کلاس ۲- مباحثه ۳- جلسات پرسش و پاسخ اساتید ۴- رجوع به حواشی زیر نظر اساتید می باشد.
- بایسته های پژوهشی: هر پرسشی که اولاً به اندازه تولید حداقل یک مقاله فربه باشد. ثانیاً یا اصلا کار نشده باشد یا به اندازه کافی کار نشده باشد (به ویژه رهیافت های میان رشته ای)
اللهم اهدنا الی صراط المستقیم